In de zomer van 1741 was Georg Friedrich Händel 56 jaar en enigszins componeer-moe. Zijn opera’s deden het niet meer zo goed bij het Britse publiek en het ontbrak hem aan de energie om iets nieuws te bedenken.
Een stukje geschiedenis
In de zomer van 1741 was Georg Friedrich Händel 56 jaar en enigszins componeer-moe. Zijn opera’s deden het niet meer zo goed bij het Britse publiek en het ontbrak hem aan de energie om iets nieuws te bedenken. Hij had net besloten om een sabbatical te nemen, een jaartje Dublin, toen de rijke aristocraat, cultuurliefhebber en libretto schrijver Charles Jennens bij hem aanklopte met het libretto voor de Messiah. Het verhaal en de teksten inspireerden hem blijkbaar, want binnen drie weken had hij het op muziek gezet. “Klaar op 12 september”, schreef hij in zijn notities.
Op 13 april 1742 ging de Messiah in première, in Dublin, waar Händel toch naartoe gegaan was voor zijn sabbatical. Het Ierse publiek was minder verwend dan het Londense, en het oratorium oogstte staande ovaties in Mr Neale’s Great Musick Hall. Een jaar later waren de reacties in Londen een stuk koeler. In de tien jaar die volgden werd het oratorium maar een paar keer uitgevoerd. Maar langzamerhand kwam de erkenning dat Händel iets bijzonders had gecomponeerd en vanaf 1752 ontstond de traditie om de Messiah jaarlijks uit te voeren in de Stille Week in het Covent Garden Opera House. Het duurde daarna niet lang of het werk was uitgegroeid tot een cultureel icoon dat overal op de wereld uitgevoerd werd en nog altijd wordt. Succes gegarandeerd.
De Messiah is hiermee het eerste stuk in de muziekgeschiedenis met een ononderbroken uitvoeringstraditie en daarmee verslaat Händel zelfs Bach en Monteverdi.
– de profetieën in het Oude Testament met de verkondiging van de Messias;
– zijn dood, de opstanding en de hemelvaart;
– zijn wederkomst en heerschappij.
De verhaallijn volg hiermee ook globaal het kerkelijk jaar (Advent, Kerstmis, lijden, Pasen, Hemelvaart, Pinksteren). Er is dus geen preferente periode van uitvoering. Op praktische gronden (eind van het theaterseizoen) werd de Messiah aanvankelijk rond Pasen uitgevoerd; maar de nadruk die de tekst legt op de voorspelling en aankondiging van de Messias is vaak het motief voor uitvoeringen in de adventstijd.
